Nhà hiền triết Aristoteles từng nói: “Nô lệ chính là kẻ để dục vọng chiến thắng lý tính.” Ham muốn vật chất quá mức sẽ khiến bạn mất phương hướng cuộc sống. Nếu ham muốn quá cao mà khả năng lại không cho phép thì sẽ dẫn đến tai họa.
Trong Đạo Đức Kinh, Lão Tử nói: “Đạo thường vô vi nhi vô bất vi. Hầu vương nhược năng thủ chi, vạn vật tương tự hóa; hóa nhi dục tác. Ngô tương trấn chi, dĩ vô danh chi phác; vô danh chi phác, phù diệc tương vô dục. Bất dục dĩ tĩnh, thiên hạ tương tự định”.
Nghĩa là: “Đạo thường vô vi mà không có gì mà không làm xong. Nếu bậc vua chúa giữ được Đạo thì vạn vật sẽ tự biến đổi. Biến đổi mà còn ham muốn thì nên lấy cái không tên mộc mạc tức là Đạo mà nén xuống. Không tên sẽ không ham muốn. Không ham muốn, lòng sẽ được yên và thiên hạ sẽ tự an định”.
Người ta nói rằng vạn vật đều có quy luật riêng của nó, và nếu bạn sống thuận theo tự nhiên, bạn sẽ thoát khỏi những ham muốn và dục vọng tầm thường.
Ai cũng có những nhu cầu thiết yếu trong cuộc sống, củi, gạo, dầu, muối, lương thực, quần áo, nhà ở, phương tiện đi lại đều liên quan mật thiết đến mỗi người. Tuy nhiên, mọi việc vẫn nên biết có chừng mực, nếu không sẽ dẫn đến rắc rối.
1. Quá tham lam có thể dễ dàng khiến bạn lạc lối
Trong suốt hành trình cuộc đời, vô số người đã gặp phải tai họa vì bị đồng tiền che mắt, thậm chí đi đường tắt để đạt được lợi ích của mình, căn nguyên của tất cả những điều này không gì khác hơn là “tham lam”.
Trong “Bảo Tàng Kinh” ghi lại một câu chuyện như vậy. Có một nhà thám hiểm từng dẫn năm trăm người tìm kho báu, mọi chuyện diễn ra rất tốt đẹp và họ đã tìm ra hòn đảo nơi kho báu được chôn cất.
Mọi người rất phấn khởi khi nhìn thấy vàng bạc, đồ trang sức ở khắp nơi, họ nhanh chóng chất của cải lên thuyền, chẳng mấy chốc thuyền đã chất đầy ngọc quý, tưởng chừng như không thể nhét vừa thuyền nữa nhưng mọi người vẫn tiếc nuối lấy thêm.
Nhà thám hiểm nhìn con tàu đã chất quá nhiều và lớn tiếng khuyên mọi người không nên di chuyển với con thuyền chất đầy đồ như vậy. Nhưng làm sao những người bị lòng tham chiếm giữ còn có lý trí. Trong cơn tuyệt vọng, nhà thám hiểm chỉ biết vứt bỏ đồ trang sức trên tàu của mình và trở về với con tàu trống rỗng.
Quả nhiên, sau khi ra biển lớn, thuyền của mọi người đều bị chìm và ngọc quý cũng rơi xuống biển. May mắn thay, con tàu của nhà thám hiểm vì ít đồ nên vẫn bình an và cứu được mạng sống của mọi người.
Lúc này, trên biển xuất hiện một vị thần, để khen ngợi lòng tốt và không tham lam của nhà thám hiểm, ông đã ban cho anh ta của cải nhiều hơn số tiền đã được an bài trong đời anh ấy.
Lão Tử giảng: “Thượng thiện nhược thủy. Thủy thiện lợi vạn vật nhi bất tranh, xử chúng nhân chi sở ố, cố cơ ư Đạo”, ý là “Nước là thiện nhất. Nước làm lợi cho vạn vật mà không tranh với vật nào, ở chỗ mọi người ghét cho nên gần với Đạo”.
Ham muốn quá mức sẽ chỉ khiến bản thân phiền não, theo đuổi vật chất quá mức sẽ khó hài lòng với cuộc sống.
2. Quá ích kỷ sẽ dễ dàng đi vào con đường hẹp
Montaigne đã nói: “Người chỉ sống cho mình là người nhỏ bé”.
Người ích kỷ luôn có thói quen đặt mình ở trung tâm của thế giới, dựa vào sự thông minh của mình để trục lợi, nhưng về lâu dài họ sẽ mất đi thiện chí của những người xung quanh.
Thật khó để một người luôn nghĩ đến bản thân mình trong mọi việc lại có bạn bè tốt. Nếu bạn có lợi trong việc làm ăn của họ, họ sẽ mỉm cười với bạn và mong muốn trở thành bạn bè. Nhưng một khi xảy ra chuyện gì tổn hại đến lợi ích của họ, họ sẽ lập tức quay lưng lại với bạn và bỏ rơi bạn.
Người xưa có câu: “Điều mình không muốn thì đừng làm cho người khác”, tuy nhiên, người ích kỷ không bao giờ nhận ra điều này, dù vậy, họ vẫn phàn nàn rằng mình chưa có đủ và cuộc sống quá bất công.
3. Quá đố kỵ có thể dẫn đến con đường sai lầm
Bacon nói: “Đố kỵ là kẻ gây hại cho danh dự. Nếu bạn muốn loại bỏ sự đố kỵ, cách tốt nhất là chứng tỏ rằng mục đích của bạn là tìm kiếm thành công chứ không phải danh vọng”.
Có một con đại bàng rất ghen tị với một con đại bàng khác bay cao hơn nó nên đã nhờ người thợ săn bắn hạ con đại bàng đó bằng một mũi tên.
Người thợ săn đồng ý và nói: “Hãy nhổ một chiếc lông chim cắm vào đầu mũi tên để tôi có thể bắn hạ con đại bàng”.
Vì vậy, con đại bàng ghen tị đã bứt một chiếc lông vũ và đưa nó cho người thợ săn.
Nhưng con đại bàng kia bay quá cao, người thợ săn mở cung và lắp một mũi tên nhưng không may mũi tên bị rơi xuống giữa không trung.
Người thợ săn nói, hãy đưa cho tôi một chiếc lông vũ khác và để tôi thử lại.
Sau đó, con đại bàng ghen tị đã làm theo lời anh thợ săn và nhổ một chiếc lông khác khỏi cơ thể mình, nhưng đáng tiếc là anh vẫn bắn trượt.
Hết lần này đến lần khác, kết quả đều thất bại. Đại bàng ghen tị đến nỗi khi chuẩn bị nhổ lông lần nữa, nó phát hiện cơ thể mình đã trở nên trần trụi.
Lúc này người thợ săn cười ranh mãnh nói: “Nếu ngươi không có lông vũ, không thể bay được nữa, ta liền bắt được ngươi.”
Những người có tâm đố kỵ không muốn nhìn thấy người khác giỏi hơn mình, một khi họ phát hiện ra ai đó tốt hơn mình, họ sẽ ăn không ngon, ngủ không yên và sẽ cố gắng hết sức để gài bẫy và tấn công người đó. Một cuộc sống như vậy chỉ khiến họ thêm mệt mỏi và gặp nhiều rắc rối.
Người có tư tưởng rộng rãi khi gặp người giỏi hơn mình sẽ khiêm tốn xin lời khuyên và nỗ lực tiến bộ để có thể theo kịp người khác và gặp được phiên bản tốt hơn của bản thân ở tương lai.
Nhân sinh như mộng, năm tháng vô tình, vì vậy bạn không nên than thân trách phận, cũng đừng so sánh bản thân với người khác. Bởi mọi thứ tốt đẹp ở đời này cũng là do đời trước họ làm nhiều điều thiện. Vậy nên, khi bạn nhìn thấy những điều tốt đẹp ở người khác thì bạn sẽ được người khác tôn trọng và nhận được phúc lành.
Nếu quá tham lam, bạn sẽ dễ lạc lối, vậy nên hãy học cách hài lòng với những gì mình có. Nếu quá ích kỷ thì sẽ dễ đi vào đường hẹp, do đó học cách chia sẻ thì xuân sẽ nở hoa; còn nếu quá đố kỵ thì sẽ hại mình hại người, vì vậy hãy học cách rộng lượng và bao dung mọi việc.
Lão Tử từng giảng: “Thậm ái tất đại phí; đa tàng tất hậu vong. Tri túc bất nhục, tri chỉ bất đãi, khả dĩ trường cửu”, tức là yêu nhiều ắt sẽ tổn nhiều, chứa nhiều ắt sẽ mất nhiều, phải biết thế nào là đủ, đừng quá tham lam để tránh tủi nhục về sau, biết dừng lại thì sẽ không gặp nguy và có thể trường cửu.
Nguồn: aboluowang (Vương Hòa)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét