TỪ NHỮNG CHIẾC BÁNH TRUNG THU GIẢN DỊ, TÔI DẠY NHỮNG ĐỨA TRẺ CÁCH LÀM NGƯỜI

 

Từ những chiếc bánh trung thu giản dị, tôi dạy những đứa trẻ cách làm người

Tôi sinh ra và lớn lên tại vùng quê ở nhỏ ven sông Cái, có thể tôi là đứa trẻ không may mắn, những người tôi thương yêu điều lần lượt rời bỏ tôi mà ra đi mãi mãi.

Trong căn nhà nhỏ đơn sơ với nghề làm bánh trung thu gia truyền được học từ cha tôi. Tôi gọi đó là nghề “nghề giữ hồn quê”, mẻ bánh của ông ít, làm thủ công, chỉ đủ sống qua ngày.

Vợ tôi mất mấy năm nay, không có con, căn nhà giờ chỉ còn tiếng thở dài và tiếng lò nướng lách tách mỗi độ rằm tháng Tám. Niềm vui duy nhất là nhìn đứa cho trẻ con trong xóm vui vẻ ăn bánh trung thu.

Trung Thu đến sớm, cả làng tôi rộn rã sau những tháng mất mùa. Mấy đứa trẻ con đứng trong sân nhà tôi làm lồng đèn, người lớn dựng đèn lồng bằng tre, dán giấy dầu, vẽ mặt trăng, mặt trời.

Trong gian bếp nhỏ, lửa đỏ hồng hắt lên gương mặt tôi, trán lấm tấm mồ hôi. Trên bàn, từng khuôn bánh gỗ xếp ngay ngắn.

Tôi chậm rãi phết lòng đỏ trứng lên mặt bánh, lẩm bẩm:

– Còn mẻ cuối thôi, để dành cho tụi nhỏ.

Chiều xuống, lũ trẻ ùa đến, mắt sáng rỡ:

– Ông Tâm ơi, bánh chín chưa ạ?

– Từ từ, từng đứa một thôi, ai cũng có phần hết.

Tiếng cười vang khắp sân, lòng ông dâng một thứ ấm áp xen chút cô đơn. Khi trời tối hẳn, lũ trẻ về hết, tôi dọn quầy thì thấy hai bóng nhỏ nép ngoài hàng rào.

Đèn dầu hắt ra, soi rõ hai gương mặt lem luốc, tôi nhận ra ngay hai đứa con bà Út Nhị, người phụ nữ vừa mất trong cơn bạo bệnh.

Đứa anh chừng chín tuổi, tay nắm chặt tay em gái, rụt rè:

– Ông Tâm ơi, cho con xin cái bánh được không ạ?

Tôi dự định lấy bánh cho nó, nhưng khi nhìn thấy sự cô đơn và đôi mắt ngây thơ, tôi khựng lại, chau mày suy nghĩ. Sau một lúc im lặng, tôi nói nhỏ:

– Bây giờ ta không cho nữa, nhưng ta cần người phụ việc, con có muốn làm không?

Thằng bé ngẩng lên, giọng run run:

– Dạ được ạ.

Tôi mỉm cười, lấy ra hai chiếc bánh còn thơm, đặt vào tay chúng. Nhìn hai đứa ngồi nép dưới hiên, tay run run cầm bánh nóng hổi. Đứa em gái hít hít mùi thơm, mắt nhắm nghiền, như muốn giữ trọn khoảnh khắc, thằng  anh nhón từng sợi mứt, đưa vào miệng, mắt ngước lên trăng tròn vằng vặc.

Hai anh em nhìn trăng, tưởng mẹ hiện ra, cùng chia bánh, cùng cười, cùng hít hương ấm nồng.

Trong khoảnh khắc ấy, các em cảm thấy bình yên và được che chở.

Tôi đứng tựa cửa, cổ nghẹn lại, lặng nhìn hai đứa trẻ tận hưởng món quà giản dị, trong phút chốc tôi thấy hình như vợ mình cũng đang cười với tôi.

Đêm Trung Thu là ngày đoàn viên, mà cả tôi và hai đứa trẻ kia điều phải trải qua nỗi đau mất người thân của mình. Có thể đây là duyên phận đưa hai đứa trẻ này đến với tôi. Một suy nghĩ len lỏi, tôi quyết định cho hai đứa trẻ ấy về sống cùng mình.

Thời gian trôi, hai đứa lớn lên trong căn nhà nhỏ, tôi dạy thằng anh học nghề làm bánh, đôi bàn tay vụng về ngày nào nay đã khéo léo.

Một chiều, khi phết trứng lên mẻ bánh mới, nó hỏi:

– Ông ơi, ngày xưa sao ông không cho con bánh mà bắt con làm việc?

Tôi chỉ cười, giải thích:

– Nếu bữa đó ông cho, con ăn xong rồi đói lại. Nhưng nếu ông dạy con làm bánh, con có thể tự làm mà sống cả đời.

Tôi nói tiếp:

– Bánh cũng như đời sống, con à… phải làm bằng cái tâm, thì mới nên người được.

Từ bột gạo, mỡ heo, hạt sen, mứt bí, lạp xưởng, lá chanh… tất cả phải tự tay chọn.

– Hương rượu mai quế lộ, nước hoa bưởi chưng cất từ đầu năm, đến Trung Thu mới có mùi riêng, không lẫn đi đâu được.

Thằng bé cúi đầu, giọng nghèn nghẹn:

– Dạ… con hiểu rồi, ông ạ.

Đêm rằm, trăng sáng tròn, hương bánh lan khắp xóm, tiếng trẻ con cười đâu đó. Tôi và hai đứa nhỏ lại phát bánh trung thu.

Bây giờ nhìn thằng bé mồ côi ngày nào đã trở thành một người thợ lành nghề, có thể tự đứng vững với đôi chân chính mình, tôi thật sự thấy quyết định năm nào của mình là đúng đắn.

Như ông bà ta thường dạy “cho người con cá không bằng dạy người cách câu”, cái bánh chỉ giúp no một bữa, còn dạy làm bánh giúp đứng vững trên đôi chân, giữ tâm với nghề cũng tu dưỡng đạo đức, đó là điều quan trọng nhất.

Tiểu Hoa

Nguồn: vandieuhay.net