Nhận được tập thơ LẮNG TÂM do NXB Hội Nhà Văn
phát hành cuối thu 2019 của thầy Minh Đạo mà loay quay mãi, không biết dung
ngôn từ nào xác thực nhất để diễn tả
tình, ý dù một phần trong tập thơ dày trên 140 trang. Bởi lẽ trong những bài của
Thầy viết đều luôn ẩn chứa sâu sắc về tính tĩnh lặng trong từng sự việc, câu
chuyện…,nói đúng hơn đều có dáng dấp thiền quán. Hôm nay Phúc Điền xin mạo muội
viết lên những thiển nghĩ của mình về tập thơ, có vấn đề gì chưa thấu đáo kính
mong Thầy hoan hỷ lượng thứ.
Ngoài
lĩnh vực “Thơ”, đặc biệt là thơ Đường, Thầy còn vẽ và viết Thư pháp nữa.
Cũng
như những tập thơ mà Thầy đã phát hành, hầu hết các bài thơ đều xen kẻ nhau giữa
Đạo và đời , cả hai hòa quyện vào nhau. Mở đầu của tập thơ bài Lắng Tâm (cũng là tên của tập thơ). đã
khái quát nội dung chủ đạo của tập thơ,
biết nhận rõ sự trầm luân đã trôi lăn sáu đường qua lũy kiếp, mơ hồ không phân
định đúng sai, quen theo tập tính mà quay vòng trong sinh tử chịu nhiều khổ đau :
Khập khểnh chân tà xa chốn cũ
Sáu
đường ngập lối những gai chông…
( Lắng Tâm )
Và cũng chính cái mơ hồ không phân định đúng
sai đó mà phải nương theo giáo pháp Phật. Đó là biểu đồ, là phương hướng cho kẻ
tha thiết tìm về nguồn cội, về Phật tánh ở trong ta vốn tỏa sáng bao trùm cả vũ
trụ.
Pháp Phật nguồn chơn soi vạn ngã,
Nương cùng kệ diệu lắng tâm trong.
( Lắng Tâm )
Khi tâm còn chưa tỉnh, vướng mắc nhiều trong
đời sống thường tình thì cần thầy, cần thiện hữu dìu dắt, giúp đỡ để huân tu, để
thiền dưỡng, khai rõ cái tính biết chân thật (trí huệ,Trí Bát Nhã) như trong
bài Viên Minh có đối họa và Thầy gợi thêm ý:
Mến nơi vắng vẻ
đường thiền dưỡng,
In dấu bình yên cửa
Phật chờ.
Nặng nợ trần gian
tìm đạo sáng,
Huân tu định huệ
nguyện qui bờ.
Và:
Mong cửa từ bi
còn độ chứa,
In tâm Bát Nhã
mãi nương chờ.
Ngày lên gọt động
vui tinh tấn,
Hiểu thấu nguồn
chơn rõ bến bờ…
Khi đã tìm được cái lý trong đạo, có hướng tiến
tu bởi nhận rõ tâm hiện tại của mình ngày đêm còn vướng vít thế gian, luẩn quẩn
trong trần tục, tham, sân, si, đúng hơn đó là cái tâm “phàm phu “ thì cần thọ
pháp để có hướng quay về và luôn mang
theo Bi, Trí, Dũng trong mọi hoàn cảnh:
Bổn
pháp chân như chẳng
dữ
hiền,
Xin nguyền
rõ đạo
biết thời yên.
Tâm nhơ chỉ quẩn,
nào an tịnh,
Tánh lặng
hằng
trong, vốn
diệu
huyền.
( An Vui Lối Đạo)
Ngay trong những sinh hoạt bình thường hằng
ngày như: ăn, uống, ngủ, nghỉ, cuốc đất, trồng khoai, tụng niệm, thiền quán v. v… tâm luôn an tịnh, việc gì rõ việc đó,
không xao xuyến, không hồ nghi, không ưu phiền. Gạt hết vọng động , miệng luôn
mỉm cười, mỉm cười trong thanh thản không vướng mắc:
Sáng lên kệ
sách nương Thầy bạn
Chiều xuống bồ
đoàn thức cảnh duyên
Được thế an
vui đừng vướng não,
Hờn chi tuế toái phải mang phiền.
( Sống đạo bình thường )
Đã quyết tu thì phải có hạnh nguyện, nguyện
đi tới cùng dù khó khăn gian khổ, dù muôn vàn chướng ngại chông gai trên con đường
mình đi và luôn có cầu sự trợ duyên, cầu linh điển mười phương chư Phật soi
sáng để thêm nghị lực, niềm tin:
Sống tu khởi hạnh phải bền lòng.
Tỏa sáng niềm tin dưới
ánh hồng.
( Khởi hạnh )
Hãy nhìn rõ ra sự buồn bực, phiền khổ, thị
phi … bằng trí huệ, bằng thiền quán để thấy chân tướng của nó, để hóa giải, để
biết xa tránh đừng vướng mắc lặp lại:
Lờ đi cái bực tan buồn
lã,
Thấy rõ cơn
phiền sợ khổ xa.
Thấu thảy
đường mê lần họa rã,
Lơi cùng
ngõ dục hổng đời sa.
(Sống nhẫn)
Hầu như bài nào cũng mang một tinh thần thiền
quán ở từng góc độ, sự việc khác nhau không rập khuôn mả hài hòa nhằm phân
tích, nhắn nhủ để người đọc nhận ra cái
giá trị từng câu, từng chữ, như trong
bài Đã Biết Vô Thường dưới đây:
ĐÃ khổ trầm
luân vạn nẻo rồi!
BIẾT đời
thoáng chốc phận trùng ôi!
VÔ
tâm… lặng lẽ điên không nổi,
THƯỜNG tuệ…
bình yên loạn chẳng trồi.
Cũng
còn rất nhiều bài mang nhiều ẩn ý, nội dung rất thâm thúy nhưng vì khuôn khổ
bài viết có hạn nên tôi không dẫn thêm…
Thầy luôn tâm niệm “Sống đạo”, mà trên hết
là Đạo Hiếu. Bàn về đạo Hiếu đối với Cha Mẹ, Đức Phật đã dạy rất nhiều qua các
kinh như: kinh Nhẫn nhục,
Tăng nhất A hàm, kinh Báo hiếu, Kinh Hiếu tử
v.v…nhưng
tôi xin trích ở đây 2 đoạn kinh trong tập Kinh Tăng chi I,
và Kinh Tâm địa quán đê biết rõ chữ Hiếu trong đạo Phật:
Kinh Tăng chi I, Phật dạy:“Có
hai hạng người, này các Tỳ kheo, Ta nói không thể trả ơn được. Thế nào là hai.
Là Mẹ và Cha. Nếu một bên vai cõng cha, một bên vai cõng mẹ, làm vậy cho đến
trăm tuổi, nếu đấm bóp, thoa nước tắm rửa, thoa gội, và dầu tại đấy có vãi tiểu
tiện, đại tiện như thế, này các Tỳ kheo cũng chưa làm đủ hay trả ơn đủ mẹ và
cha. Vì cớ sao? Vì rằng, này các Tỳ kheo, cha mẹ đã làm nhiều cho con cái, nuôi
nấng, nuôi dưỡng con khôn lớn, giới thiệu con vào đời”.
. Kinh Tâm Địa Quán, viết: “Cha
mẹ tại tiền như Phật tại thế, gặp thời không có Phật, khéo thờ cha mẹ tức là thờ
Phật vậy”. Kinh Tạp Bảo Tạng, Đức Phật
nói rõ hơn:“Nếu có người muốn được vua Phạm Thiên ở trong nhà, hãy hiếu dưỡng
cha mẹ, vua Phạm Thiên đã có ở trong nhà. Muốn có Đế Thích ở trong nhà, hãy hiếu
dưỡng cha mẹ, Đế Thích sẵn ở trong nhà. Muốn được tất cả thiên thần ở trong
nhà, chỉ cúng dường cha mẹ, tất cả thiên thần đều ở trong nhà. Cho đến muốn
cúng dường Thánh Hiền và Phật, chỉ cúng dường cha mẹ, các vị Thánh Hiền và Phật
đều ở trong nhà”.
Công ơn sinh thành dưỡng dục của Cha Mẹ như trời
biển, bổn phận làm con là đền đáp, ngoài tiền bạc, của cài vật chất thì còn có
cách báo hiếu cao cả hơn (qua tóm tắt Trong
kinh Tăng nhất A hàm) mà Đức Phật đã dạy:
Nếu cha mẹ chưa có niềm tin, phải khuyết
khích cha mẹ phát tâm tin tưởng Tam Bảo.
- Nếu
cha mẹ xan tham, phải khuyến khích cha mẹ phát tâm bố thí.
- Nếu
cha mẹ theo điều ác, phải khuyến khích cha mẹ hướng về đường thiện.
- Nếu
cha mẹ theo tà kiến, phải khuyến khích cha mẹ trở về với chánh kiến.
Làm được
như vậy là trả ơn cha mẹ đúng với chánh pháp,
Chữ hiếu hiểu
theo Phật đạo, những bài viết của Thầy dù ở điều kiện hoàn cảnh nào cũng luôn chiếu theo
tinh thần đó mà sống cho đúng với đạo lý.
Trong chùm thơ Vu Lan, bài viết về Mẹ rất cảm
động, nói lên nỗi lòng người con chưa đền đáp mà Mẹ đi xa rồi, lời thơ rất thực
nhưng làm cho người đọc có sự đồng cảm xót xa, băn khoăn của người con luôn đặt
công ơn sinh thành, dưỡng dục lên giá trị hàng đầu trong đời sống.
Tháng bảy
Vu Lan đã đến rồi
Sương
chiều mộ đá, lặng đời côi…
………….
Nhớ cảnh
quê nghèo thời xót nỗi,
Hờn tìm
sữa thiếu lúc nằm nôi.
Chưa lần
báo đáp Người đi vội,
Vạn kiếp
ân sâu nghĩa khó hồi…
Sinh thời Mẹ đã từng dạy cho con đạo hiểu và
biết sống đúng theo chánh pháp, biết được sự biến chuyển theo duyên sinh không
ngừng trong vạn vật, những vướng mắc vì tham ái làm cho kiếp kiếp trầm luân v,v và Mẹ đã sống Tâm Như Đất, dù Mẹ
đi xa nhưng luôn hiện hữu bên Thầy như trong bài Mẹ Giữa Đời:
……………………………
Ước cả,
con đừng tâm lắng lợi,
Mơ thầm,
cháu sống nghĩa đừng vơi.
Từ bi
giác ngộ luôn cùng khởi,
Nhân cách soi đều chớ vội ngơi.
Dưỡng
dục ân thâm hằng rõ bởi,
Bao
thu khuất bóng vẫn đương thời…
Mẹ đã đi xa nên có nhiều bài về Cha Mẹ trong
tập này, Thầy thường dùng từ Nguyện như:
Nguyện sống chẳng chê, Nguyện sống tâm từ, v.v…Tôi nghĩ đó là cách báo hiếu của
Thầy ở thế gian nầy với Cha Mẹ. Ngoài ra những đoạn trường Mẹ đã trải qua : Kẻo
kẹt lưng còng qua dãy phố, bờ đê…, với lời thơ rất dung dị nhưng nghẹn ngào giúp
người đọc như đang ở trong tâm trạng của Thầy vậy:
Thiếu
Mẹ trên đời thấy cảnh
thê!
Thái dương
khuất bóng… chỉ đêm về,
…………………………….
Kẽo kẹt…
nuôi mầm
qua dãy phố…
Ngậm
ngùi… nhắc
đoạn
suốt
bờ đê…
Ân thâm
biển
lớn
con nguyền
tạc,
Nguyện
sống
tâm từ
bớt
kẻ
chê…
(Thiếu Mẹ)
Hay:
Nghĩa lớn
khuyên con nhìn góc bể…
Ơn nhiều bảo
cháu biết
bờ đê…
Dưỡng
sinh trả
hết
thì đâu dễ,
Chỉ
nguyện
với
lòng sống
chẳng
chê…
( Lá rụng bao mùa )
Nhớ về
quê hương, Thầy đề cập đến tuổi thơ gian khó đã sinh ra lớn lên, nơi mảnh đất
miền Trung “ Đất cày lên sỏi đá”. Cũng chính nơi ấy đã nuôi dưỡng , rèn luyện một
ý chí nghị lực, biết chịu khó, chịu khổ, biết ân tình và Thầy luôn canh cánh
bên lòng:
Hành
trang đất Mẹ ân nào đủ,
Nguyện cả
niềm đây mãi sáng hồng.
(Thời thơ)
Ký ức tuổi thơ luôn mang theo bên mình theo từng
thời gian nhưng càng về già ký ức đó càng sâu đậm hơn. Hương đồng thơm mát, lơ
lững những cánh diều buổi chiều hè, những buổi theo cha lên nương ,xuống ruộng và cả
tình làng nghĩa xóm thân thương v,v… Dù tuổi còn thơ nhưng luôn ý thức cảnh
thiếu thốn, khó khăn của gia đình. Trong bài Hương Quê dưới đây Thầy cho ta cảm nhận đó:
Mơ về những buổi dạo chiều
trong,
Rộn rã
đầy hương tỏa ngát đồng.
……………………..
Kỷ niệm
xuân tràn như gió đẩy
Tình
dân nghĩa thấm tựa sương lồng.
Nào kêu
cảnh khổ nhà xiêu vách!
Đã biết
cơn rầu chặng nổi dông.
Bởi rứa xa rồi lòng mãi bận,
Ngàn
thương chốn Mẹ sáng mai hồng.
Hay trong bài Sông Quê cũng có tâm trạng:
Dân
tình rõ lối
nương đời
thuận,
Phước
lộc
thừa
ân để
cõi lành.
Bởi
nhận
lòng đây hoài nỗi
nhớ,
Đi cùng
kỷ
niệm
khó rời
nhanh.
Hầu như những bài viết về quê hương đều mang
dấu ấn tuổi thơ, nơi đó nuôi dưỡng cái tình tương trợ lẫn nhau, biết thương yêu
đùm bọc, biết chia sẻ nỗi đau của người khác để hình thành tư tưởng của Thầy
sau nầy.
Đọc kỷ tập thơ còn tìm thấy tình bạn bè, thiện
hữu mà Thầy đề cập đến nhưng không nhiều. Trong đạo hay đời, “Nhập thế” hay “Xuất
thế” trước tiên tìm thấy ở bạn bè là nhân cách sống, hoàn thiện mình trước khi
đạt mục đích cao hơn (Thánh cách). Trong kinh Hiền Nhân đức Phật có dạy: “Bạn có bốn thứ: một là kết bạn như hoa, hai là kết
bạn như cân, ba là kết bạn như núi, bốn là kết bạn như đất”. Bốn ý Đức Phật
dạy về tình bạn , trong bài An Cư Kiết Hạ, đối vị Xuất thế , tình bạn vượt hơn
hẳn đời thường mà phải giúp nhau trong tu tập, cùng nhau nhìn về một hướng đó
là yên bình, tĩnh lặng để xứng hạnh nguyện:
Tĩnh mặc,
cùng tu hòa rạng điển,
Yên
bình, cộng trú giải huyền trang.
Và trong đời thường , khi đã mộng là đi cùng
với mơ, mơ là hướng đến nhưng vọng động, rối rắm, cũng chỉ luẩn quẩn mà thôi,
nên hòa cùng bạn trong nẻo khuất ấy mà vượt qua ranh giới đó để có hướng chính
đáng hơn, an lạc giữa đời thường. Tình bạn trong bài này thật cao quí:
Rộn
khắp hương trần êm nghĩa tỏa,
Ngây
cùng cõi mộng sáng niềm khơi.
Chan
hòa nẻo khuất tìm thêm bạn,
Nhận
rõ lòng an trải với người.
(Thiện Hữu)
Đối họa với bài Thiện Hữu nhằm khai triển rõ
vấn đề hơn bài “Vui Cùng” khẳng định: Chính sự vô thường trong thế gian, xác
thân tứ đại của con người cũng chỉ sớm nở
tối tàn, như đèn lung lay trướcgió, nên cùng với bạn sống bằng tình người để
tâm trong sáng tươi đẹp:
Tuổi
có bao thu, hòa nỗi bạn,
Đời
ghi mấy buổi, sống tình người.
Nương
dâu biến đổi sao càng dựng?
Quẳng
hết ưu phiền dạ sáng tươi.
(Vui Cùng) .
Cuối tập thơ bài “Gió Ngàn Phương” một bài thơ
theo dạng Thuận nghịch độc, đọc xuôi, đọc ngược đều có ý nghĩa. Ở đây Thầy đã vận
dụng ngôn từ rất khéo: Trong 1 bài thơ mà nói lên cái cốt lõi cả tập thơ:
Lay
đời tỉnh trí an bờ giác,
Động
cảnh đau niềm xót nỗi vương.
Đầy
nợ khổ theo qua lũy kiếp,
Gây
nhiều ác chướng lụy hoài nương.
Nghịch:
Nương
hoài lụy chướng ác nhiều gây,
Kiếp
lũy qua theo khổ nợ đầy.
Vương
nỗi, xót niềm đau cảnh động,
Giác
bờ, an trí tỉnh đời lay.
( Gió Ngàn Phương ).
“
An bờ giác”, dụng ý của Thầy là từ chữ Hán thường dung trong kinh Phật: là “đáo bỉ
ngạn” tức đến bờ bên kia. Khi đã tu Phật thì ai cũng hiểu: Bờ
này là bờ Sanh tử, luân hồi, khổ đau, Bờ kia cõi Phật, chân như rỗng lặng,. Thầy dùng chữ Bờ, bờ
giác. Giác ở đây là rõ bổn tánh chúng sanh là nhất như, trong Kinh Viên Giác nói:
“Cái tâm nầy nó do duyên theo bóng dáng sáu trần,
mà có ra cái tướng tự tâm”, bởi vậy khi chúng sinh tỉnh thức, từ bỏ tâm mê để
qui hướng chơn tâm. Tâm mê là lầm lạc gây bao nghiệp chướng cứ thế trôi lăn
theo sinh tử, oán thù chồng chất lên nhau…
Vài cảm nhận nhân đọc tập thơ LẮNG TÂM của thầy
Minh Đạo, chắc hẳn không sao nói hết những ẩn chứa những gởi gắm sâu sắc của Thầy
đến độc giả, kính mong Thầy lượng thứ. Phúc Điền kính chúc Thầy Thân Tâm thường
An Lạc .
Bảo Lộc, Cuối thu năm Kỷ Hợi
(2019)
Nguyễn Trọng Nhân (Phúc Điền)
Hiện
tại tôi đã biết thêm một khả năng mới nữa ở Thầy, xin “bật mí” đến bạn đọc: Thầy
đang viết nhạc, đa số là phổ nhạc một số bài thơ mà Thầy ưa thích, “Thật đáng
ngưỡng mộ”. Các bạn chờ thưởng thức nhé…
--------------------------------------------------------------------------------------------
LẮNG
TÂM cùng cư sĩ MINH ĐẠO trong những ngày giáp TẾT
(
Tập thơ LẮNG TÂM của Minh Đạo-NXb Hội Nhà Văn 2019)
Nhận
được tập thơ LẮNG TÂM Của cư sĩ Minh Đạo gởi tăng vào những ngày cuối năm 2019,
dù
đã đọc đi đọc lại vài lần, có ý định viết vài lời cảm nhận nhưng lòng vẫn cứ
băn khoăn mãi
vì
e rằng những lời nhận xét thô thiển của mình sẽ không “chạm” được hoặc không “với
tới” ý
tưởng
của tác giả. Nhưng suy đi nghĩ lại thì là chổ thân tình với tác giả nên cũng
không ngại lan
man
vài điều.
Cũng
như hầu hết các tác phẩm khác, cư sĩ Minh Đạo vẫn trung thành với thơ Đường, thể
thất
ngôn
bát cú, cũng có một vài bài phá cách nhưng không nhiều. Những bài thơ trong thi
tập đa
phần
xoay quanh chủ đề như tên gọi của nó là LẮNG TÂM.
Tâm
ta như con ngựa luôn chaỵ lăng xăng từ chổ nay sang chổ khác, ý của ta thì luôn
vọng động
như
con khỉ chuyền cành không một phút giây nào ngưng nghỉ, thế cho nên mới có câu
“tâm
viên
ý mã”. Trong cuộc sống hằng ngày tâm ta luôn lăng xăng như thế, khi thì hoài niệm
về quá
khứ,
khi thì toan tính cho tương lai, làm việc này thì đầu óc suy tư về chuyện khác.
Cứ như thế
tâm
ta luôn chạy theo ngoại cảnh hoặc sống trong hiện tại mà luôn mơ đến tương lai,
luôn suy tư
về
quá khứ.
Lắng
tâm để quán chiếu, soi rọi, phản quan tự kỷ lại cái TÂM của mình trong hành
trình của
kiếp
nhân sinh được được soi rọi qua lăng kính ánh sáng của giáo lý đạo Phật. Như
tác giả đã
giải
bày trong lời ngỏ “LẮNG TÂM mang tinh thần Đạo và Đời luôn cùng chung nhịp đập
giữa
trần
gian…”
Phật
pháp nguồn chơn soi vạn ngã
Nương
cùng kệ diệu lắng tâm trong.
Mở
đầu tập thơ ngay trong bài đầu tiên có tựa đề là “Lắng tâm” tác giả đã đưa ra
nhận định hết
sức
chính xác về chốn trần gian này
Sông
mê bể khổ vốn chung dòng
Nghi
hoặc ra vào cửa có-không
Thế
cho nên phải tự khuyên mình (và khuyên người)
Xả
bỏ lòng trần cho sạch bụi
Vun
bồi tuệ giác phải dày công
Giờ
thì chúng ta hãy cùng nhau đi dạo vườn thơ để LẮNG TÂM cùng tác giả nhé.
2
Khi
nói về mùa xuân ai cũng liên tưởng tới vạn vật đều nao nức đón chào với muôn
hoa khoe
sắc,
với những lễ hội tưng bừng, rộn rã được diễn ra khắp nơi. Thì có những nơi mùa
xuân đến
lặng
lẽ trong không gian tỉnh lặng của các chốn thiền môn, nhưng cũng chính vì sự an
nhiên tỉnh
tại
khi xuân về ta mới cảm nhận được chiều sâu của hương xuân đang phảng phất, sắc
xuân đang
lan
tỏa khắp nơi.
Xuân
về nắng trải nhẹ nhàng bay
Cửa
Phật tôn nghiêm lẳng lặng này
Mấy
độ đông tàn rồi cảnh mới
Bao
lần kiếp lở bởi tình ngây!
(Xuân
về cửa Phật)
Bôn
ba trong cõi trần thế giữa bon chen với những lợi danh, với những tham ái trong
ngũ dục
cho
hết kiếp người, cho đến một lúc nào đó gối mỏi chân chồn, đắng cay vùi dập ta
chợt nhận ra
rằng
tất cả những lợi-danh trong cuộc thế như là sân khấu đời chỉ là phù phiếm, thế
nhưng nó đã
đày
ải ta ngụp lặn trong đó với bao nhiêu phiền não khổ đau
Tham
cầu chẳng dứt khó mà buông
Được
mất hơn thua ngẫm dạ buồn
Mộng
tưởng hoài đeo chầy thấy cội…
Hư
danh mãi bám rối tìm nguồn…
(Tham
cầu)
Cuộc
trần thế là phù du mộng ảo, như là gió thổi mây bay, biến thiên như là bức
tranh vân cẩu,
được-mất,
bại-thành rồi cũng hóa hư không. Chẳng có gì là miên viễn mà nó lại khiến ta
hoài
công
đeo đuổi biết bao nhiêu kiếp luân hồi. Thế nên thôi thì dừng lại, không tiếp tục
trôi lăn mãi
trong
ngũ dục trần gian đầy huyển giả như thế nữa, để rồi một mai giật mình tỉnh giấc
mộng kê
vàng
chợt thấy ta đã bỏ phí một kiếp người trong những thứ phù hoa giả tạo mà tìm về
nương
theo
ánh sáng Phật pháp để khai tâm, để tìm chút an nhiên trong tâm hồn, để sống những
ngày
trên
trần gian nầy thật ý nghĩa
Phật
tôn nghiêm, mượn lời khai mở
Pháp
nhiệm mầu, cầu nghĩa rỏ thông
Tịnh
thủy đại bi nguồn giải thoát
Đường
thiền nẻo giác lắng tâm không!
3
(An
lòng)
Xa
lìa những bon chen tham luyến tìm sự an nhiên trong những ngày tháng thong dong
, lấy tình
pháp
lữ để làm tri kỷ, lấy thơ văn làm bè bạn, lấy thiểu dục tri túc làm lẻ sống và
thực hiện châm
ngôn
an bần thủ đạo để mà tiêu dao cùng tuế nguyệt
Lả
lướt ươm câu vui có bạn
Thong
dong kết phú rộn theo người
Bồng
lai cõi thế ta cùng dựng
Gắng
giữ xuân lòng mãi mãi tươi
(Hữu
hảo)
Khi
đã chọn cho mình một lối sống đạo giữa đời thường như thế, hành giả sẽ tìm thấy
cuộc đời
sao
mà đáng yêu quá, nhìn đâu cũng thấy yên bình, mai vàng trúc biếc, ve kêu rộn rả,
chim hót
líu
lo, bốn mùa vẫn đẹp vì lòng trần giờ đây không còn chút tơ vương nữa rồi
An
vui lối đạo sống tâm hiền
Rảo
bước đường trần lẳng lặng yên
Dạ
ổn quy thiền vun trí sáng
Lòng
sơ thọ pháp tiếp kinh huyền
(An
vui lối đạo)
Cho
dù là đang sống trong căn nhà thế tục nhưng ta tìm thấy ở đây một lối sống đạo
hết sức an
lạc
như là chốn thiền môn, còn gì thanh thản hơn nữa khi mà:
Sáng
lên kệ sách nương thầy bạn
Chiều
xuống bồ đoàn thức cảnh duyên
(Sống
đạo bình thường)
Cầu
mong vạn nẻo yên bờ giác
Nguyện
ước trần gian tịnh cõi bình
(Vô
minh).
BÌNH
THƯỜNG TÂM THỊ ĐẠO là vậy, đó là cảnh tịnh độ giữa trần gian, không còn ranh giới
giữa
đạo và đời, trăng bây giờ dù soi sáng ở đâu cũng là trăng thiền, trăng của cảnh
giới tịnh độ,
đó
là sự phát tâm, lập nguyện của hành giả
4
Lập
hạnh tâm nguyền xuôi thiện pháp
Vun
từ đức ngập rạng chơn nhân
Thâm
nghiêm phật quả xuôi dòng kệ
Kính
ngưỡng kệ Thầy tỏa sắc hương
(Thiền
trăng)
Hành
giả đã lắng tâm để buông xả những tham đắm chấp thủ giữa cuộc trần ai, lắng tâm
để phản
quan
tự kỷ soi rọi lại mình để thấy thì ra tâm bình thường là đạo chứ không phải là
thứ gì cao
siêu,
trừu tượng quá, như Phật Hoàng-Trần Nhân Tông đã viết
Ở
đời vui đạo hãy tùy duyên
Đói
cứ ăn ngay, mệt ngủ liền
Của
báu trong nhà đừng nhọc kiếm
Vô
tâm trước cảnh hỏi chi Thiền?
(Dịch
nôm bài Cư Trần Lạc Đạo của Trần Nhân Tông)
Khi
mặt hồ yên tỉnh thì ánh trăng soi bóng, khi tâm ta đã hoàn toàn lắng trong thì
ánh sáng bát
nhã
chiếu rọi
Trầm
luân vạn nẻo thành quy hướng
Ngắm
cả dương trần vẫn lặng nhiên…
(Bình
yên)
Thi
tập có trên 130 bài thơ, Ngoài những bài thơ viết theo chủ đề LẮNG TÂM ra tác
giả Minh
đạo
còn có những chùm thơ viết theo những chủ đề nhỏ hơn như cảm xúc về mùa Vu Lan,
mùa
Phật
đản. Vu Lan là báo hiếu thế nên cảm xúc đầu tiên của những người phật tử khi
nói về Vu
lan
là nhớ về tình mẹ và những nỗi niềm của người con khi còn mẹ trên đời
Gió
lộng mưa giăng tháng bảy về
Xa
xôi bóng mẹ những ngày thê
Âm
thầm sinh dưỡng như trời bể
Lặng
lẽ chan hòa tựa thủy khê
(Tháng
bảy về)
Hay
là lòng bồi hồi nhớ về công ơn sanh thành dưỡng dục của mẹ với những tháng ngày
lao khổ
5
Nhớ
cảnh quê nghèo thời xót nối
Hờn
tìm sữa thiếu lúc nằm nôi
Chưa
lần báo đáp người đi vội
Vạn
kiếp ân sâu nghĩa khó bồi
(Tháng
bảy Vu Lan)
Hoặc
chùm thơ cảm niệm mùa Phật Đản với bài ca ngợi sự ra đời của đấng thế tôn giáng
trần
đem
ánh sáng Đạo pháp nhiệm mầu cứu khổ trần gian
Cúi
đầu đảnh lễ Phật Đản sinh
Cho
con ghi dấu phút tư tình
Ân
sâu giáo pháp con nguyền thỉnh
Trí
Nhã luôn cầu sáng tỏa vinh
(Quy
ngưỡng)
Ngoài
ra còn một số được viết theo cảm hứng như cảm xúc với thiên nhiên cây cỏ, cảm
xúc
trước
những đổi thay của đất trời theo sự luân chuyển bốn mùa xuân hạ thu đông, hay
là tức
cảnh
sinh tình. Tất cả đều được tác giả bày tỏ với tư duy của người phật tử thế nên
tất cả đều
mang
hơi hướng của giáo lý đạo Phật. Cho nên từ ý cho đến tứ thơ ta đểu cảm nhận một
sự an
nhiên,
một sự bình an tự tại trong từng câu chữ như bài “Xuân viếng chùa” với một lối
chơi chữ
thật
tinh xảo một cách thú vị
Ánh
đạo yên bình thêm tuệ ánh
Tơ
lòng lắng dịu bớt tình tơ
Hay
là một mùa xuân thật yên bình, an nhiên tự tại nơi thảo am ở chốn thâm sơn cùng
cốc
Mấy
độ vui nghiền bên khóm trúc
Bao
đời lắng đọng túp lều tranh
(Xuân
trên non)
An
nhiên lý đạo vui kinh pháp
Lặng
lẽ đường trần thấm liếp tranh
(Một
màu xanh)
6
Ý
và tứ trong thi tập là thế, còn về kỹ thuật chơi chữ của thơ Đường thì phải nói
rằng cư sĩ Minh
Đạo
là bậc thầy trong cách sử dụng kỹ thuật thơ Đường với những bài thơ chỉnh về
niêm, đối,
luật…
với các thể đối họa, thuận nghịch độc, vận hồi đầu, lục ngôn, bát vỹ đồng âm…
biến hóa
một
cách ảo diệu.
Chủ
đề chủ đạo trong thi tập như một lời thầm nhắc với chính mình, đống thời sách tấn
những
tri
âm, bằng hữu và những người hữu duyên rằng trong cuộc trần ai lắm tụy lụy nầy nếu
cứ bôn
ba,
trôi lăn mãi thì càng thêm khổ lụy “càng cao danh vọng càng dày gian nan!” để rồi
cuối
cùng
tất cả đều bỏ ta, tất cả chỉ là giấc mơ hảo huyền chẳng có chi là thật cả mà chỉ
chuốc lấy
phiền
não. Vậy sao không tìm đến nơi chốn bình yên để sống những tháng ngày thật an
nhiên,
thật
tỉnh lặng trong tâm hồn?! Muốn thế thì xin hãy LẮNG TÂM cùng tác giả.
Xin
muợn lời của chính tác giả để khép lại những dòng tản mạn nầy.
Pháp
Phật nguồn chơn soi vạn ngã
Nương
cùng kệ diệu LẮNG TÂM trong!
Những
ngày giáp tết Canh Tý-2020
Tâm
Lễ
