Chủ Nhật, 31 tháng 8, 2025

CHIỀU NGHIÊNG

 
                                                                                                     Hình Internet

CHIỀU NGHIÊNG (nđt - bvđâ)
 
Đồi thông quạnh quẽ ánh dương tà,
Sẫm buổi chiều nghiêng nhuộm sắc đà.
Võng khói đìu hiu vờn cảnh lặn,
Sương mù hối hả cuộn hè qua.
Ngây người góc hẹn sầu xuân lả,
Dại nẻo vườn yêu lắng nỗi già.
Vẫy lại niềm xưa, triền dốc thẳm…
Mơ màng gió đẩy nhẹ làn da…

Minh Đạo
 


Thứ Bảy, 30 tháng 8, 2025

TỪ TIỆM GẠO NHỎ, BA DẠY TÔI NGUYÊN TẮC VÀNG ĐỂ LÀM NGƯỜI

 


Từ tiệm gạo nhỏ, ba dạy tôi nguyên tắc vàng để làm người
Kỳ nghỉ hè, tôi xin ba cho phụ việc trong tiệm gạo để vừa học hỏi vừa kiếm thêm ít tiền sinh hoạt. Ba rất vui, dạy tôi cách cân gạo, tính tiền, rồi bảo: “Đi làm mới hiểu được giá trị của đồng tiền, con ạ.”
Khi tôi đang loay hoay với chiếc cân thì có một bé gái xuất hiện. Quần áo em lấm lem, bàn tay nhỏ xíu ôm chặt một xấp tiền lẻ. Tôi nhận tiền, định xúc gạo thì ba bước đến, nhẹ nhàng lấy túi gạo từ tay tôi, rồi múc thêm cho nhiều hơn. Ba còn đưa kèm mấy món đồ dùng gia đình đã được chuẩn bị sẵn từ trước. Ông dịu dàng bảo:
– “Chú không lấy tiền, cái này cho con, cầm về cho mẹ nhé.”
Cô bé ngẩng đầu, đôi mắt long lanh, lí nhí cảm ơn rồi ôm túi đồ chạy đi. Tôi đứng lặng người, lòng đầy tự hào vì có một người cha như vậy.
Buổi trưa, có một ông lão chống gậy, áo quần sờn cũ bước vào. Ông cẩn thận đưa cho ba một xấp tiền lẻ, được xếp ngay ngắn, hẳn ông đã gom góp từ sáng mới có. Tôi nghĩ bụng: “Chắc ba cũng sẽ cho ông gạo miễn phí thôi.” Thế là tôi vô tư xúc gạo mà chẳng buồn tính tiền. Nhưng ba bước đến, hai tay đưa túi gạo cho ông, và cũng bằng hai tay nhận lấy số tiền kia, không quên cúi đầu cảm ơn. Ông lão mỉm cười, dáng vẻ nhẹ nhõm, rồi thong thả bước ra. Tôi thoáng ngạc nhiên, nhưng rồi im lặng, chưa kịp hỏi.
Chiều muộn, bụng tôi đã réo vì đói, tôi giục ba:
 
– “Ba ơi, chắc mẹ nấu xong món cá rô kho tộ với tô canh chua rồi, mình về thôi.”
 Nhưng ba vẫn chăm chú nhìn ra con đường phía trước, như đang chờ ai. Một lát sau, có tiếng chân gấp gáp cùng mùi hôi bốc lên nồng nặc. Một anh thanh niên, quần áo lấm lem, mồ hôi nhễ nhại chạy đến, vừa thở vừa lắp bắp:
– Bán cho em gạo.
Ba vui vẻ nói:
– Giống như cũ chứ gì ? Tôi đã cân sẵn cho chú rồi đây. Hôm nay còn khuyến mãi, mua gạo tặng thêm trứng nhé.”
Tôi vội vàng chen vào:
– “Đâu có! Trứng 30 ngàn một chục lận!”
Ngay lập tức, “cốp” một cái, tôi bị ba gõ đau điếng. Ba quay sang cười xòa:
– “Anh thông cảm, thằng bé mới phụ nên chưa rành.”
Anh thanh niên nhận gạo, rối rít cảm ơn. Ba không quên hỏi han chuyện gia đình, công việc. Ban đầu gương mặt anh đầy mệt mỏi, nhưng khi nói chuyện cùng ba, ánh mắt dần sáng lên, nụ cười xuất hiện. Chỉ đến khi anh bước đi, ba mới chịu đóng cửa tiệm.
Trên đường về, tôi vừa đau vừa tủi, nước mắt rưng rưng, giọng nghẹn ngào:
– “Ba ơi, sao người ăn xin thì ba lại lấy tiền, người ta trả tiền thì ba không lấy, còn chú kia thì ba bày ra chuyện khuyến mãi? Rồi còn đánh con nữa, con chẳng hiểu gì hết…”
Ba nhìn tôi xoa đầu rồi cười hiền từ nói
– Thằng bé này đang mang một bụng ấm ức định về mét mẹ đúng không?
Rồi ba từ tốn giải thích cho tôi hiểu:
– “Cô bé hồi sáng mẹ nó đang bệnh nặng, nó đi nhặt ve chai dành dụm từng đồng để mua thuốc cho mẹ. Ba làm sao nỡ lấy tiền mồ hôi nước mắt ấy? Chỉ có thể giúp thêm chút đồ để nó còn dành tiền mua thuốc.
Còn ông lão kia… ông sống bằng nghề ăn xin, nhưng khi đến cửa tiệm của mình, ông chọn cách mua chứ không xin. Vậy ta phải đối xử với ông như một vị khách hàng. Đó chính là sự tôn trọng mà ông cần.
Còn chú thanh niên làm nghề móc cống, cả ngày đối diện với bùn đất hôi hám, nhưng nhờ những người như chú mà đường phố ta sạch sẽ. Chú ấy không cần ai thương hại, điều chú cần là sự chia sẻ và một chút động viên. Vỉ trứng chẳng đáng là bao, nhưng là cách để mình cảm ơn công việc vất vả của chú. Con thấy không, chỉ cần vài lời hỏi thăm, chú đã cười trở lại rồi.”
Nghe ba nói, mắt tôi sáng lên, lòng đầy ngưỡng mộ. Tôi chưa hiểu hết triết lý sâu xa, nhưng biết chắc một điều: ba tôi thật vĩ đại.
Ba nắm vai tôi, dặn dò:
Có thể con sẽ quên nhiều điều ba dạy, nhưng đừng bao giờ quên nguyên tắc vàng này: “con phải đối xử với người khác theo cách mà con muốn họ đối xử với mình”, vì biết đâu có một ngày mình sẽ giống như họ.
Lời của ba như ngọn đèn thắp sáng cả tuổi thơ tôi. Và đến tận bây giờ, đó vẫn là bài học lớn nhất mà tôi mang theo trong đời.


Tiểu Hoa biên tập
Nguồn: https://vandieuhay.net/


Thứ Sáu, 29 tháng 8, 2025

CÁO TẬT THỊ CHÚNG (Mãn Giác Thiền Sư)

 

Cáo tật thị chúng 告疾示眾 • Có bệnh bảo mọi người

Mãn Giác thiền sư

  






 

Cáo tật thị chúng

Xuân khứ bách hoa lạc,
Xuân đáo bách hoa khai.
Sự trục nhãn tiền quá,
Lão tùng đầu thượng lai.
Mạc vị xuân tàn hoa lạc tận,
Đình tiền tạc dạ nhất chi mai.

 

Dịch nghĩa

Xuân đi, trăm hoa rụng,
Xuân đến, trăm hoa nở.
Việc đời theo nhau ruổi qua trước mắt,
Tuổi già hiện đến từ trên mái đầu.
Đừng cho rằng xuân tàn thì hoa rụng hết,
Đêm qua, một cành mai đã nở trước sân.




CỤ BÀ U100 SUY TIM KÈM NHIỀU BỆNH NỀN

 

                                                         Hình Internet

Bà Mỹ, 96 tuổi, bị rung nhĩ, tăng huyết áp, tiểu đường, bệnh thận mạn, bác sĩ thực hiện nhiều xét nghiệm mới xác định suy tim dù chức năng co bóp bình thường.

Bà mệt, khó thở, ngủ chập chờn, BS.CKI Hoàng Thị Bình, khoa Nội tim mạch, Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, ghi nhận huyết áp tâm thu 170-180 mmHg, chức năng co bóp tim (EF) 60% song nồng độ NTproBNP đến 3.880 pg/mL. Đây là xét nghiệm được thực hiện nhằm chẩn đoán, đánh giá tình trạng suy tim. Chỉ số này ở người hơn 75 tuổi khỏe mạnh là dưới 300 pg/mL. Bác sĩ xác định bà Mỹ bị suy tim phân suất tống máu bảo tồn, còn gọi là suy tim tâm trương (HFpEF).

Ở bệnh nhân suy tim phân suất tống máu bảo tồn, sức co bóp của cơ tim (EF) vẫn bình thường (trên 50%) nhưng chức năng nhận máu suy giảm do cơ tim không giãn nở tốt để máu trở về tim dễ dàng trước khi bơm đi các cơ quan khác. Nguyên nhân chính là cơ tim cứng, kém đàn hồi khiến tim không thể giãn nở đầy đủ trong kỳ tâm trương dẫn đến giảm thể tích máu chứa trong buồng tim.

ThS.BS.CKII Huỳnh Thanh Kiều, Trưởng khoa Nội tim mạch 1, Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, đánh giá suy tim phân suất tống máu bảo tồn khó phát hiện hơn do chỉ số EF vẫn trên mức 50%. Bác sĩ cần xét nghiệm và siêu âm tim mới đưa ra chẩn đoán.

Các nguyên nhân gây ra suy tim phân suất máu bảo tồn bao gồm cao tuổi, béo phì, tăng huyết áp, đái tháo đường, bệnh mạch vành, rung nhĩ, bệnh thận mạn, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), ngưng thở khi ngủ, thiếu máu. "Bà Mỹ có nhiều yếu tố nguy cơ và uống thuốc điều trị suy tim không đầy đủ", bác sĩ Kiều nói, thêm rằng loại suy tim này có tiên lượng tử vong về lâu dài và ảnh hưởng chất lượng cuộc sống cao tương đương suy tim phân suất tống máu giảm (EF dưới 50%).

Bệnh nhân được điều trị bằng thuốc lợi tiểu, thuốc ức chế SGLT2, thuốc kiểm soát huyết áp và nhịp tim, kháng đông dự phòng huyết khối. Sau ba ngày, NTproBNP giảm xuống 1634 pg/mL, bà hết khó thở, khỏe nhiều, xuất viện sau 6 ngày.

Suy tim là bệnh lý phổ biến, xảy ra khi tim không bơm đủ máu để đáp ứng nhu cầu của cơ thể hoặc tim không đủ giãn nở khiến áp lực bên trong các buồng tim tăng cao. Tỷ lệ mắc hội chứng suy tim phân suất tống máu bảo tồn tăng ở các nước phát triển, nguyên nhân có thể là do tăng huyết áp, hội chứng chuyển hóa, rối loạn chức năng thận và béo phì.

Phòng ngừa suy tim và các vấn đề về tim mạch bằng cách kiểm soát huyết áp, duy trì chỉ số đường huyết trong ngưỡng an toàn để giảm nguy cơ tổn thương tim, mạch máu. Mỗi người nên tuân thủ chế độ ăn uống lành mạnh như ăn nhiều rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt, protein ít chất béo, giảm muối, hạn chế thức ăn nhanh, thực phẩm chế biến sẵn và đồ ngọt. Duy trì cân nặng hợp lý để tránh béo phì, hoạt động thể chất đều đặn, cắt giảm rượu bia, bỏ hút thuốc lá. Thường xuyên kiểm tra sức khỏe để phát hiện sớm dấu hiệu bất thường.

Thu Hà

Nguồn: https://www.msn.com/vi-vn

 


Thứ Năm, 28 tháng 8, 2025

KHI LỜI NÓI CŨNG CẦN ĐƯỢC TU TẬP

 

Lời nói là một hành trình khám phá từ những điều tưởng chừng rất nhỏ
Nếu ai đó hỏi, điều gì là thứ luôn hiện diện trong cuộc sống mà chúng ta ít khi để tâm đúng mức? Có thể bạn sẽ nghĩ đến hơi thở, ánh nhìn… nhưng còn một điều khác, rất gần gũi đó là lời nói.
Thật vậy, lời nói đi theo ta từ khi còn bé bập bẹ cho đến khi trưởng thành, và tiếp tục đồng hành mỗi ngày. Ta nói để giao tiếp, để chia sẻ, để tranh luận, để thương yêu… nhưng đã bao giờ bạn dừng lại và thật sự khám phá lời nói của chính mình?
Hãy thử bắt đầu từ một buổi sáng tưởng như rất bình thường
Sáng hôm đó, tôi đang vội chuẩn bị đi làm. Còn đúng 30 phút nữa là đến giờ họp đầu tuần thì con trai 6 tuổi làm đổ ly sữa xuống sàn nhà. Sữa văng tung tóe, làm ướt hết tài liệu tôi vừa in ra.
Tôi gần như hét lên: “Con có thể cẩn thận hơn được không?!” Nhưng ngay lúc đó, tôi nhìn thấy ánh mắt bé lo lắng, tròn xoe. Tay bé run run cầm chiếc khăn giấy nhỏ, lúng túng lau dọn.
Tôi thở dài, hạ giọng nói: “Không sao đâu, mẹ con mình lau sạch là được.” Và bỗng nhiên, buổi sáng căng thẳng ấy trở nên bình yên hơn rất nhiều.
Tại sao chỉ một câu nói nhẹ nhàng lại có thể thay đổi không khí đến vậy? Chúng ta vẫn thường nghĩ lời nói chỉ đơn thuần để truyền tải thông tin, nhưng thật ra lời nói còn truyền cảm xúc. Nó có thể là viên đá làm gợn sóng, hoặc giọt mật làm dịu đi một ngày căng thẳng.
Bạn có để ý không? Những cuộc cãi vã lớn không thường bắt đầu từ chuyện lớn lao, mà từ những câu nói nhỏ, sai thời điểm, sai cách hoặc thiếu đi sự đồng cảm.
Nhiều lúc chúng ta nói như một phản xạ, thấy sai là nói, thấy giận là xả cơn giận ra. Nhưng bạn có biết, im lặng đôi khi còn khó hơn la hét? Không phải vì ta không biết nói, mà vì ta đang chiến đấu với bản năng muốn “thắng”, muốn “dằn mặt” người khác.
Sau cơn giận qua đi, thường chúng ta còn lại sự day dứt: “Mình có thể đã nói khác đi.” “Giá như mình bình tĩnh hơn lúc đó.”
Ái ngữ không phải là những lời nói ngọt ngào giả tạo hay kiểu dỗ dành. Ái ngữ là lựa chọn của người biết mình đang giận nhưng vẫn chọn lời nói không làm tổn thương người khác. Là biết người kia sai nhưng nói sao để họ không mất mặt, là khi mình đúng nhưng không dùng lời nói làm vũ khí.
Ái ngữ không phải là sự yếu đuối mà là bản lĩnh lớn lao, bản lĩnh để dừng lại và nhìn người kia bằng ánh mắt yêu thương thay vì như một đối thủ cần chiến thắng.
Trong cuộc sống hàng ngày, thay vì nói: “Mẹ lúc nào cũng nói đi nói lại hoài!” Bạn có thể thử:  “Mẹ lo cho con nên mới nhắc nhiều, con hiểu mà.”
Thay vì quát con: “Con hư quá, làm mẹ tức chết!” Hãy thử: “Mẹ buồn vì con làm vậy, mình cùng sửa nhé.”
Thay vì lạnh lùng với người yêu: “Tùy anh, làm gì cũng được.” Có thể nói: “Em hơi buồn, mình cùng ngồi lại nói chuyện được không?”
Những lời này không làm ai yếu đi mà mở ra không gian để người kia được là chính mình không phòng thủ, không sợ hãi.
Chúng ta thường nói “nuôi con bằng sữa mẹ”, “nuôi gia đình bằng cơm áo”, nhưng quên mất rằng ta cũng đang nuôi nhau mỗi ngày bằng lời nói.
Một câu nói dịu dàng có thể giúp người khác vượt qua một ngày tồi tệ. Một lời động viên là ngọn đèn sáng giữa những ngày khó khăn. Một lời xin lỗi đúng lúc có thể cứu vãn cả một mối quan hệ đang rạn nứt.
Lần gần nhất bạn làm ai đó tổn thương là do cố ý, hay chỉ vì bạn quên dừng lại trước khi nói?
Nếu hôm nay bạn bắt đầu lại bằng một câu nói tử tế hơn, một lời xin lỗi chân thành hơn, hay gọi tên người kia bằng sự thương yêu, có thể bình an sẽ bắt đầu nảy mầm ngay lúc đó.
Bạn nghĩ sao về hành trình tu tập lời nói này? Có câu chuyện nhỏ nào trong cuộc sống khiến bạn nhận ra sức mạnh của lời nói? Biết đâu, từ chính nơi đó, bạn lại tìm thấy con đường trở về sự nhẹ nhàng trong tâm hồn.
Tú Uyên biên tập
Nguồn: https://vandieuhay.net/

Thứ Ba, 26 tháng 8, 2025

THU LẮNG (Thơ)

 


THU LẮNG (Thuận nghịch độc) 
 
Thuận:
 
Mây thoảng nắng tràn ấm khắp phương,
Cảm thời vui rộn sắc nhiều thương.
Cây tươi, khoảng lặng người cùng bút,  
Cảnh thoáng, đời yên pháp tới đường.
Bay não vẫy lòng đẹp phước tiến,
Động sầu theo chủ khổ tình vương.
Đầy oan lắm chuyện ôm mê kiếp,
Gây phúc thỏa từ gió định hương.
 
Nghịch:
 
Hương định gió từ thỏa phúc gây,
Kiếp mê, ôm chuyện lắm oan đầy.
Vương tình khổ chủ theo sầu động,
Tiến phước đẹp lòng vẫy não bay.
Đường tới pháp yên đời thoáng cảnh,
Bút cùng người lặng khoảng tươi cây.
Thương nhiều sắc rộn vui thời cảm ,
Phương khắp ấm tràn nắng thoảng mây.
 
4/8/2019
Minh Đạo


Thứ Hai, 25 tháng 8, 2025

DỤC HỎA THIÊU TÂM, PHÚC DUYÊN TẬN DIỆT, GIỮ LÒNG ĐOAN CHÍNH ĐỂ BỒI ĐẮP PHÚC PHẦN

 


Người xưa từng dạy: “dục hỏa thiêu tâm, phúc duyên tận diệt”. Bởi lạc thú từ sắc dục vốn chỉ ngắn ngủi như tia chớp nhưng có thể thiêu đốt hết phúc phận của một người.

Nếu một người vốn mệnh phú quý, nếu buông thả, có thể tự biến đời mình thành khốn khổ. Người có gia đình hạnh phúc, chỉ một phút sa ngã, cũng đủ đánh mất mái ấm cả đời.
Chính vì vậy, cổ nhân coi việc giữ lòng đoan chính là nền tảng đạo đức. Không chỉ hành vi, mà ngay cả một ý niệm bất chính khởi lên trong tâm cũng đã là vết nứt gieo xuống nghiệp khổ.
Ngược lại, ai thắng được dục niệm, người ấy chẳng những giữ được phúc báo, mà còn được trời đất ban thêm tuổi thọ, công danh, phú quý.
Câu chuyện của Thang Sính đời Thanh là minh chứng. Khi bệnh nặng, hồn ông được đưa đến điện Văn Xương Đế Quân. Đế Quân phán rằng:
“Thọ mệnh ngươi vốn đã tận. Nhưng vào một ngày xuân ba năm trước, ngươi đi thuyền trên hồ, gặp một mỹ nữ tìm cách quyến rũ. Ngươi giữ lòng đoan chính, kiên quyết cự tuyệt, khiến thiên đình cảm động. Vì vậy, ban cho ngươi thêm tuổi thọ và công danh.”
Thang Sính tỉnh lại, sống thêm nhiều năm, cuối cùng đỗ trạng nguyên, lưu danh sử sách. Chỉ một niệm trong sạch đã đổi lấy cả đời vinh hiển đó chính là sức mạnh của chính tâm.
Ngày nay, không ít người coi thường luật nhân quả, coi đó là mê tín. Vì thế buông thả dục vọng bản thân mà vô minh làm điều xấu, tình một đêm, phá thai, ngoại tình…dần trở thành chuyện “bình thường”. Nhưng chính những phút buông thả ấy lại gieo xuống bao khổ nghiệp mà con người phải gánh chịu.
Có một thanh niên từng nghèo khó, nỗ lực học hành để thành đạt. Khi sự nghiệp rực rỡ, tiền bạc dư dả, cũng là lúc anh ta trượt dài trong sắc dục. Từ thuở sinh viên, anh đã từng bỏ đi một sinh linh.
Sau này, có gia đình rồi vẫn tiếp tục lặp lại, tổng cộng sáu đứa trẻ không kịp chào đời. Ngoại tình, sống buông thả, dục vọng cuốn anh vào vòng xoáy.
Rồi nghiệp báo kéo đến. Dịch bệnh khiến cơ nghiệp tiêu tan, cha qua đời, mẹ đau khổ phải nương nhờ cửa Phật, gia đình tan vỡ, tình duyên mới cũng chỉ là nợ nần oan trái. Tiền bạc, danh vọng hóa thành tro bụi.
Đêm về, chỉ còn tiếng khóc oan hồn trẻ thơ văng vẳng bên gối. Trong tuyệt vọng, anh cay đắng thốt lên:
“Tôi đã từng có tất cả, và cũng tự tay đánh mất tất cả chỉ vì dục vọng.”
Lời thú nhận ấy chính là hồi chuông cảnh tỉnh cho mỗi chúng ta, bởi luật nhân quả chưa từng bỏ sót một ai.
Trong quá khứ, các bậc tu hành từng nhìn thấy quả báo nặng nề của tội dâm:
Kẻ thông dâm với vợ người, hay làm ô uế con gái nhà lành, phải chịu khổ hình trong 500 năm địa ngục, rồi mang thân trâu ngựa thêm 500 năm.
Kẻ quyến rũ góa phụ hay ni cô, làm bại hoại luân thường, chịu đọa lạc trong 800 năm, rồi đầu thai làm lợn, dê để bị giết thịt.
Kẻ phá hoại cương thường, dụ dỗ trẻ nhỏ, hay người có địa vị cao, phải chịu khổ nơi địa ngục 1.500 năm, rồi khi tái sinh làm người cũng đoản mệnh, chết yểu.
Nghe có vẻ như chuyện “mê tín”, nhưng thử nghĩ mà xem: chỉ một niệm bất chính có thể hủy hoại cả đời, một phút buông thả có thể gieo đau khổ cho nhiều người ấy chẳng phải là nhân quả hiển hiện ngay trong đời này sao?
Sắc dục vốn không phải niềm vui, mà dẫn con người từ khoái lạc thoáng chốc đến khổ ải dài lâu. Nó giống như “dao cạo xương” cắt đứt tận gốc rễ phúc phần đời người.
Vì thế người xưa nhắc nhở đừng buông lơi theo những điều xấu mà phải tiết chế dục vọng của chính mình, giữ lòng trong sạch, để mỗi ý niệm và hành vi đều thuận theo đạo. Đó mới là cách bảo toàn phúc phần, giữ cho đời người an ổn và lâu bền.

Tiểu Hoa biên tập
Nguồn: https://vandieuhay.net/

Thứ Bảy, 23 tháng 8, 2025

MUỐN CHỤP CT TOÀN THÂN, PGS NGUYỄN LÂN HIẾU KHUYẾN CÁO

 


Nhiều người tin chụp CT toàn thân giúp yên tâm hơn về sức khỏe. Song theo PGS Nguyễn Lân Hiếu, phương pháp này không phải "tấm vé an toàn" cho sức khỏe mà còn tiềm ẩn hệ lụy.

Gần đây, nhiều bệnh viện lớn bắt đầu triển khai dịch vụ chụp cắt lớp vi tính toàn thân (Multi-slice CT Scanner). Trên trang cá nhân, PGS.TS.BS Nguyễn Lân Hiếu, Giám đốc Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, cho biết ông khá bất ngờ khi dịch vụ này nhanh chóng thu hút sự quan tâm của đông đảo người dân, dù chi phí cao và tiềm ẩn nhiều nguy cơ từ tia X cũng như thuốc cản quang.

"Chỉ trong vài tuần, đã có rất nhiều người đến tìm tôi xin tư vấn kết quả chụp", ông Hiếu chia sẻ.

Không thể khẳng định "không ung thư"

 


Theo PGS Nguyễn Lân Hiếu, các thắc mắc thường rơi vào hai nhóm chính. Nhóm đầu tiên lo lắng về các bất thường được phát hiện và không biết điều trị ra sao. Vị chuyên gia cho rằng phần lớn chỉ là thay đổi phù hợp với tuổi tác và bệnh nền. Thay vì can thiệp phức tạp, đa số người bệnh chỉ cần làm thêm xét nghiệm cơ bản, đánh giá chức năng, thay đổi lối sống hoặc dùng thuốc dự phòng như hạ mỡ máu, aspirin.

Ông nhấn mạnh những người hoàn toàn khỏe mạnh, không có triệu chứng, kết quả xét nghiệm bình thường không cần chụp CT toàn thân. Tuy vậy, nhiều bệnh nhân bị ám ảnh với con số hẹp mạch máu 40%, 50%, thậm chí 70%, dẫn đến căng thẳng, mất ngủ.

"Điều quan trọng là phải làm các xét nghiệm đánh giá chức năng trước khi nghĩ đến chẩn đoán hình ảnh", bác sĩ Hiếu nói.

Nhóm câu hỏi thứ hai xoay quanh việc liệu kết quả chụp có thể chứng minh người bệnh sẽ không mắc ung thư. Theo bác sĩ Hiếu, đây là quan niệm sai lầm. Hình ảnh CT chỉ phản ánh tại thời điểm chụp, không có giá trị dự báo trong tương lai.

Các máy CT hiện đại có thể phát hiện khối u nhỏ ở gan, phổi, tụy…, nhưng chỉ nên áp dụng cho nhóm có nguy cơ cao. Hiện nay, khuyến cáo duy nhất được công nhận rộng rãi là chụp CT liều thấp để tầm soát sớm ung thư phổi.

Bác sĩ Hiếu dẫn lại cảnh báo của Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) từ năm 2017, khi trào lưu chụp CT toàn thân nở rộ ở nước này. Dù đã vài năm trôi qua, khuyến cáo này vẫn còn nguyên giá trị đối với Việt Nam.

FDA nhấn mạnh: "Thực hiện các biện pháp phòng ngừa, phát hiện bệnh chưa nghi ngờ, phát hiện các vấn đề khi chúng còn có thể điều trị được, tất cả những điều này nghe có vẻ tuyệt vời, nhưng lại gần như quá tốt để có thể là sự thật. Trên thực tế, hiện tại, FDA chưa có bằng chứng khoa học nào chứng minh rằng việc quét toàn thân những người không có triệu chứng mang lại nhiều lợi ích hơn là gây hại cho những người được sàng lọc".

FDA chịu trách nhiệm đảm bảo tính an toàn và hiệu quả của các thiết bị y tế này, và cơ quan này cấm các nhà sản xuất hệ thống CT quảng cáo việc sử dụng chúng để sàng lọc toàn thân những người không có triệu chứng. Tuy nhiên, FDA không quản lý các bác sĩ và họ có thể lựa chọn sử dụng thiết bị cho bất kỳ mục đích nào mà họ cho là phù hợp.

Cân nhắc kỹ trước khi "tự mua sự an tâm"

 


Theo PGS.TS.BS Nguyễn Lân Hiếu, so với hầu hết kỹ thuật chụp X-quang khác, chụp cắt lớp vi tính (CT) khiến người bệnh phải tiếp xúc với mức phơi nhiễm bức xạ cao hơn nhiều.

Trong trường hợp chẩn đoán và điều trị bệnh, lợi ích từ hình ảnh CT thường vượt trội so với rủi ro. Tuy nhiên, khi dùng để sàng lọc toàn thân ở những người không có triệu chứng, hiệu quả thực sự vẫn còn gây tranh cãi.

Câu hỏi đặt ra là:

  • Liệu chụp CT có phân biệt rõ được giữa người khỏe mạnh và người có bệnh tiềm ẩn?
  • Những phát hiện "đáng ngờ" có khiến bệnh nhân phải trải qua thêm các xét nghiệm xâm lấn, can thiệp không cần thiết, từ đó làm tăng rủi ro?
  • Một kết quả "bình thường" có đồng nghĩa với việc hoàn toàn khỏe mạnh?

Nhiều người cho rằng chụp CT toàn thân sẽ giúp "an tâm" hơn, nhưng thực tế không hẳn như vậy. Một kết quả bất thường đôi khi không quá nghiêm trọng, trong khi kết quả bình thường cũng không loại trừ bệnh lý. Giống như bất kỳ thủ thuật y khoa nào, CT có thể bỏ sót một số bệnh hoặc tạo ra tín hiệu "giả", buộc bệnh nhân phải làm thêm những xét nghiệm không cần thiết.

Vị chuyên gia cho rằng người dân cần cân nhắc một số điểm sau trước khi quyết định chụp CT toàn thân:

  • Phương pháp này chưa được chứng minh đáp ứng các tiêu chí chung của một quy trình sàng lọc hiệu quả.
  • Hiện chưa có hiệp hội y khoa nào khuyến nghị chụp CT toàn thân cho người không có triệu chứng.
  • Việc chụp CT cho những người có nguy cơ cao với các bệnh cụ thể, như ung thư phổi hay ung thư đại tràng, vẫn đang trong giai đoạn nghiên cứu.
  • Phơi nhiễm bức xạ từ CT có thể làm tăng nhẹ nguy cơ ung thư về sau.

Vì vậy, theo bác sĩ Hiếu, người dân không nên tự ý quyết định chụp CT toàn thân để "tầm soát sức khỏe". Chỉ định này chỉ nên được đưa ra bởi bác sĩ sau khi thăm khám, khai thác bệnh sử và cân nhắc kỹ lưỡng giữa lợi ích, chi phí và rủi ro.

Nguồn: https://lifestyle.znews.vn/.

 

 


Thứ Năm, 21 tháng 8, 2025

THÁNG BẢY MƯA VỀ NHỚ MẸ CHA



 
https://chanhphap.us/ (Nguyệt san Chánh Pháp số 166 Tháng 09/2025)
https://quangduc.com/author/post/10951/1/cu-si-minh-dao
https://quangduc.com/a78691/thang-bay-mua-ve-nho-me-cha
Tháng bảy mưa về Nhớ Mẹ Cha 
 
( Lộc Lư Ngũ Bộ - Ngũ Độ Thanh – Bát Vĩ Đồng Âm )
 
Lại cảm thu vàng khó nỗi vơi 
Niềm xao cảnh vắng mãi nom Người
Ân tình chữa đáp sao mà gởi
Hiếu đạo trông chờ rõ chẳng rơi
Nẻo cũ nghiêm đường qua vạn lối
Nhà xưa kỷ niệm nhắc bao thời
Ru từng quãng nhỏ nghe lòng rối
Nhận cả… Tim nầy sống nghĩa thôi.
 
Mong cầu lạc cảnh sớm về nơi 
Lại cảm thu vàng khó nỗi vơi
Chạm nẻo từ bi nào rẽ tối
Vun mầm đức hạnh rõ chừa ôi
Nhân trần rộn rã xây tình cởi
Tuổi hạc âm thầm giữ phước cơi
Dạy dỗ ân nầy… luôn lắng bởi
Lòng con nguyện sống mãi theo thời
 
 
Khập khiễng trần duyên biết chẳng rời 
Ươm tình quảng khoát gỡ màu vôi
Song nhìn thế hẫm đâu thù gởi
Lại cảm thu vàng khó nỗi vơi
Sáng rạng ngày lên lòng nỏ cỗi
Yên bình tháng lụn nghĩa nào ôi
Bao lần tiết đỗi càng thương bội
Giã biệt Người đi tỏ đức ngời
 
 
Quay về vạn cảnh lắng niềm ơi!
Phận phúc Người gieo vẫn cải đời…
Mở trí cam lòng lơ dạ cỗi
Tìm nhân đặng nghĩa chớ tâm hời
Đừng chê nghiệp hẻo rầu duyên rối
Lại cảm thu vàng khó nỗi vơi
Biết vậy! Thời an… gì để dỗi
Nguyền gom nhận mãi sống yên rồi…
 
 
Khấn nguyện Người về cõi thảnh thơi
Con nguyền giữ nếp chẳng hề lơi
Bình yên nẻo tạm lòng không rối
Sáng rạng ân dầy nghĩa nỏ côi
Trải mỗi điều ghi thầm chặng nối
Rà bao dạy dỗ lắng tim rời
Thời gian vẫn chảy, hình như mới
Lại cảm thu vàng khó nỗi vơi.
 
Mùa Vu Lan 2025
Minh Đạo


VIẾT TẶNG VẦN THƠ ĐẾN BÁC THÀNH

 



Viết tặng vần thơ đến BácThành (*)
Tinh nghề đức trải nét tinh anh
Bệnh nhân thảy thảy đều yêu quí
Nghiệp vững đời vui chúc tốt lành…
   
                                   21/08/2025                        
                                     Minh Đạo

(*) Bác sĩ Phạm Cao Thành - BV Hoàn Mỹ Sài Gòn

 Bài hoạ của Bác Sĩ Phạm Cao Thành

Minh Đạo tâm thiền rạng ánh dương,
Ung tàn lùi bước hết tơ vương.
Bát thập xuân thu hồn vẫn vững,
Đời vui bất khuất một con đường.

                                    21/08/2025 
                    Bác sĩ Phạm Cao Thành



Thứ Tư, 20 tháng 8, 2025

TỨ ÂN (Thơ)

 

https://quangduc.com/author/post/10951/1/cu-si-minh-dao
 https://quangduc.com/a78676/den-dap-bon-an
ÂN CHA MẸ
 
Cha Mẹ sinh ra giữa cõi đời
Công ơn dưỡng dục sánh như trời
Đau vì khắp cảnh lòng đâu oán
Khổ bởi bao thu dạ chẳng hồi
hiếu thảo muôn lần an hậu thế
Tình thương vạn nỗi xứng nơi Người
Gương xưa rọi chiếu nay nguyền tạc
Phật dạy ân đây… Thiện mọi thời(*)
 
------------
“Cùng tột điều thiện không gì hơn hiếu.
Cùng tột điều ác không gì hơn bất hiếu”.
(Kinh Nhẫn nhục)
 
ÂN CHÚNG SINH
 
Vạn vật nương cùng dưỡng cái thân
Cho ta cuộc sống mãi trong ngần
Cơm ăn, niệm phước trau đường thiện
Áo mặc, vui đời thấu nghĩa ân
Hiểu vậy tròn tu mà chịu khó
Nhìn quanh lạc đạo để tinh cần
Bao thời ngẫm rõ nguyền luôn xứng
Giáo pháp qui điều… Đẹp lẽ chân
 
ÂN QUỐC GIA
 
Dựng cõi yên nhà mãi nhớ ân
Trải bao thế hệ sống nương vần
Duyên trần xã tắc lòng luôn sáng
Phước báu Cha Ông nghĩa thật gần
Có được hôm nay… Bổn phận lắng
Càng nom dĩ vãng… đức tình lần
Thời qua đổi mới khang trang đẹp
Ký ức theo hoài tiếng vọng ngân…
 
ÂN TAM BẢO
 
Niệm ơn Tam Bảo trải hồng trần
Nạn kiếp xoay hoài cứ khổ luân
Đạo diệu trong lành luôn rạng rỡ
Nghiệp đau rối rắm lại tinh cần
Muôn đời cảm pháp thầm duyên lỡ
Vạn khắc huân tu lắng tuệ gần
Khó nhọc bao quanh nguyền hạnh nhẫn
Nương cầu Bát Nhã vốn là chân…
 
Bình Thạnh, 20/08/2025
Minh Đạo